6 คำพูดที่ควรหลีกเลี่ยงในช่วงประกาศผลสอบ
หมวดหมู่: พื้นที่เพื่อนครู
Tags:
อ่านแล้ว: 47 ครั้ง
เมื่อสอบเสร็จ นักเรียนหลายคนอาจจะรู้สึกเหมือนยกภูเขาออกจากอก แต่บางคนก็อาจจะกังวลกับผลสอบที่รออยู่
ช่วงเวลานี้จึงสำคัญสำหรับคุณครู ที่จะเป็นพื้นที่ปลอดภัย เติมกำลังใจ และไม่ทำให้เด็กรู้สึกถูกตัดสิน ดังนั้น ขอให้คุณครูระวังคำพูดบางอย่าง ที่อาจสร้างบาดแผลและความกดดันโดยไม่ตั้งใจ มาดูกันเลยค่ะ
1 “เครียดไหม”
การถามนักเรียนว่า “เครียดไหม” อาจดูเป็นเรื่องธรรมชาติ แต่หากคุณครูใช้คำถามนี้ซ้ำๆ อาจทำให้นักเรียนรู้สึกอึดอัด เพราะเป็นคำถามปลายปิด ที่ไม่ได้เปิดโอกาสให้นักเรียนได้อธิบาย
- แทนที่จะใช้คำถามว่า “เครียดไหม” ครูควรถามคำถามปลายเปิด เพื่อให้นักเรียนอธิบายความรู้สึกของตัวเองมากขึ้น เช่น “ตอนนี้รู้สึกอย่างไรบ้าง” หรือ “ก่อนที่รู้ผล รู้สึกยังไงบ้าง”
2 “ไม่เป็นไรหรอก ครูไม่ได้คาดหวังขนาดนั้น ไม่ต้องกังวลเรื่องผลสอบ”
ฟังดูเผินๆ อาจเหมือนเป็นประโยคปลอบใจ แต่บางครั้งอาจทำให้นักเรียนเข้าใจว่า ครูไม่เชื่อมั่นในความสามารถของเขา หรือ ไม่เห็นความพยายามที่ทุ่มเทมา
- แทนที่จะใช้ประโยคด้านบน ครูควรพูดว่า “ครูไม่ได้คาดหวังว่านักเรียนจะต้องได้คะแนนนสูงที่สุด แต่ครูเห็นความพยายามของนักเรียน และอยากให้นักเรียนภูมิใจกับผลลัพธ์ด้วยนะ”
3 “แค่ได้เท่านี้ ก็โอเคแล้ว”
เชื่อว่านักเรียนหลายคนรู้ว่าตัวเองต้องการได้เกรดอะไร หากครูพูดกับนักเรียนแบบนี้ซ้ำๆ อาจฟังดูเหมือนเป็นการให้กำลังใจ แต่หากพูดกับนักเรียนบางคนที่มีความคาดหวังกับตัวเอง อาจทำให้นักเรียนคนนั้นกดดันมากขึ้น
- แทนที่จะใช้ประโยคด้านบน อันดับแรกครูควรรับฟังความรู้สึกของนักเรียนก่อน และค่อยพูดว่า “ครูเข้าใจว่าการรอผลสอบอาจทำให้นักเรียนเครียดมากเลย” หลังจากนั้น ครูก็สามารถถามความต้องการของนักเรียนได้ เช่น “ถ้าเกรดออกมาไม่ตรงกับที่คาดหวัง นักเรียนมีแผนจะทำอย่างไรดีคะ”
การถามแบบนี้ทำให้นักเรียนมั่นใจว่า เขายังมีแผนรับมืออยู่ และที่สำคัญต้องให้นักเรียนเป็นผู้ออกแบบแผนนั้นด้วยตัวเอง โดยมีครูคอยแนะนำอยู่ข้างๆ
4 “โชคดีนะ”
ประโยคนี้อาจฟังดูธรรมดา หรือครูอาจจะพูดติดตลกก่อนที่นักเรียนจะเข้าห้องสอบ แต่ครูต้องตระหนักว่า ผลสอบไม่เกี่ยวข้องกับโชค ดังนั้น การพูดแบบนี้อาจทำให้เด็กคิดเสมอว่า ผลสอบขึ้นอยู่กับโชคและเขาไม่มีอำนาจควบคุมผลลัพธ์ ทั้งๆ ที่เขาอาจตั้งใจและพยายามอย่างมาก
- แทนที่จะพูดประโยคนี้ ครูควรหลีกเลี่ยงการพูดเกี่ยวกับโชค แต่สื่อสารให้นักเรียนรู้ว่า คุณครูสนับสนุนและเชื่อมั่นในความพยายามของเขา เช่น “ครูเห็นว่าเธอพยายามเต็มที่แล้ว และครูภูมิใจในความตั้งใจของนักเรียน” หรือ “ผลสอบออกมาอย่างไร ครูอยู่ตรงนี้พร้อมช่วยเหลือและสนับสนุนนักเรียนเสมอ”
5 “ครูบอกแล้วว่าควรทบทวนให้มากกว่านี้…”
บางครั้ง คุณครูอาจจะรู้สึกผิดหวังเมื่อผลการเรียนโดยภาพรวมของนักเรียนไม่เป็นอย่างใจ และบางครั้งคุณครูอาจเผลอตัดสินตัวเองไปว่า “เพราะฉันสอนไม่ดี…” ซึ่งการตัดสินตัวเองแบบนี้ อาจส่งผลต่ออารมณ์ของคุณครูเมื่อต้องแจ้งผลสอบกับนักเรียน คุณครูอาจจะมีอารมณ์โกรธ และเผลอพูดประโยคที่ตำหนินักเรียนออกไปในชั้นเรียนก็เป็นได้
- แทนที่จะพูดประโยคด้านบน ขอให้คุณครูพยายามตั้งสติและควบคุมอารมณ์ของตนเองให้ได้ พร้อมทั้งสร้างพลังใจร่วมกันกับนักเรียน เช่น “จากผลสอบครั้งนี้ อาจทำให้หลายคนรู้สึกผิดหวัง แต่เรามาช่วยกันหาทางพัฒนาผลสอบครั้งถัดไปกันนะ”
6 “คะแนนไม่ใช่ทั้งหมดของชีวิต”
ประโยคนี้อาจเป็นเรื่องซับซ้อน เพราะถ้าพูดกับนักเรียนที่ไม่ซีเรียสหรือจริงจัง ก็อาจทำให้นักเรียนคนนั้นมีกำลังใจได้
แต่กลับกัน หากเป็นนักเรียนที่มีความพยายามและตั้งใจอย่างมาก อาจส่งผลให้พวกเขารู้สึกเสียใจได้ เพราะสำหรับผู้ใหญ่ เรื่องนี้อาจจะเป็นเรื่องเล็ก แต่สำหรับพวกเขา การสอบเป็นเรื่องที่สำคัญที่สุดในชีวิตตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมา
- แทนที่จะพูดประโยคดังกล่าว ครูควรแสดงความเข้าใจและรับฟังนักเรียนอย่างแท้จริง เช่น “ครูเสียใจที่ผลสอบไม่ได้เป็นไปตามที่นักเรียนคาดหวัง” และเปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงความรู้สึก “ตอนนี้นักเรียนรู้สึกอย่างไรบ้าง เล่าให้ครูฟังได้ไหม”
การประกาศผลสอบเป็นช่วงเวลาที่เต็มไปด้วยหลากหลายความรู้สึก การเลือกใช้คำพูดที่เหมาะสมจึงมีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าผลลัพธ์ที่ออกมา เพราะคำพูดสามารถเป็นพลังบวกที่ช่วยให้นักเรียนบางกลุ่มมีกำลังใจ หรือในทางกลับกัน อาจกลายเป็นบาดแผลทางใจให้กับนักเรียนอีกบางกลุ่ม
ดังนั้น สิ่งที่บทบาทที่สำคัญของคุณครู คือการรับฟังอย่างตั้งใจ ยอมรับความรู้สึกของนักเรียน และสะท้อนคุณค่าของความพยายาม มากกว่ามุ่งเน้นที่คะแนนเพียงอย่างเดียว
เพราะท้ายที่สุดแล้ว สิ่งที่เด็กๆ ต้องการที่สุดในวันประกาศผลสอบคือ การรู้ว่ามีใครสักคนที่เข้าใจและอยู่เคียงข้างเขาค่ะ 🙂
อ้างอิง BBC Bitesize. (n.d.). Things not to say to your child on Results Day. Parents’ Toolkit. Retrieved August 19, 2025, from BBC Bitesize website
พิเศษ! เปิดคอร์สออนไลน์ชวนคุณครูที่ต้องสอนแนะแนวทุกท่านมาเรียน
หลักสูตรการเรียนการสอนแนะแนวและการสร้างพื้นที่ปลอดภัย (Online)
ถ่ายทอดโดยเพื่อนครูแนะแนวผู้มีประสบการณ์ตรงในการนำไปใช้จนเห็นผลการเปลี่ยนแปลง พร้อมเคล็ดลับและคำแนะนำที่สามารถใช้ได้จริง
✅ เรียนฟรี
✅ ได้ไอเดียและกิจกรรมไปใช้สอนแนะแนว
✅ มีเกียรติบัตร
คลิกสมัครและเริ่มเรียนได้ที่ https://guidancehubth.com/courses
