5 ไอเดียเตรียมเยี่ยมบ้านแบบใหม่ ให้นักเรียนมีส่วนร่วม!
หมวดหมู่: สนับสนุนงานแนะแนว
Tags:
อ่านแล้ว: 48 ครั้ง
การเยี่ยมบ้านอาจเป็นภารกิจที่คุณครูหลายคนต้องทำเป็นประจำทุกปี
จนหลายครั้งเราอาจเผลอมองการเยี่ยมบ้านในฐานะ “การประเมิน” มากกว่าการสร้างความเข้าใจ แต่หากครูลองเปิดพื้นที่ ให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการคิด เตรียม และสะท้อนมุมมองของตัวเองก่อนการเยี่ยมบ้าน จะช่วยเปลี่ยนบรรยากาศจาก “การประเมิน” เป็น “การทำความเข้าใจ” และสร้างสัมพันธ์ที่ดีระหว่างครู นักเรียน และครอบครัวได้อย่างลึกซึ้งมากขึ้น เพราะการเยี่ยมบ้าน ไม่ได้มีไว้เพื่อดูว่า “ที่บ้านเป็นยังไง” เท่านั้น แต่เพื่อให้เราทุกคนมองเห็นกันและกัน ในแง่มุมที่ลึกซึ้งขึ้นค่ะ ทำไมถึงควรให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการเยี่ยมบ้าน ?
1. นักเรียนได้แสดงออกถึงตัวตนในมุมที่ครูอาจไม่เคยเห็น พื้นที่บ้านหรือสภาพแวดล้อมจริงของเด็ก อาจเปิดเผยสิ่งที่โรงเรียนมองไม่เห็น เช่น ความรับผิดชอบที่เขามี หรือความฝันเล็กๆ ที่เขาไม่กล้าเล่าในห้องเรียน
2. ครูเข้าใจบริบทชีวิตของนักเรียนและครอบครัวได้มากขึ้น การรับฟังจากปากของนักเรียนว่าบ้านของเขาเป็นอย่างไร ต้องดูแลใคร หรือผ่านอะไรมาบ้าง ช่วยให้ครูมองนักเรียนด้วยสายตาที่เข้าใจ ไม่ใช่ตัดสิน
3. ลดความกลัวและความกังวลของนักเรียน เด็กบางคนรู้สึกกลัว กังวล หรือไม่มั่นใจว่าบ้านตัวเอง “ดีพอ” ไหม หรือกลัวว่าครูจะตัดสินพ่อแม่หรือครอบครัว การให้เด็กมีส่วนร่วมตั้งแต่แรก เป็นการส่งสัญญาณว่า “ครูมาด้วยความเข้าใจ ไม่ใช่มาตัดสิน”
ดังนั้น การเปิดพื้นที่ให้นักเรียนบอกเองว่า “อยากให้ครูเห็นอะไร” คือการเปลี่ยนพลังอำนาจและช่วยให้ครูมองบ้านผ่านสายตาของเด็ก ๆ
แนะแนวฮับนำ 5 ไอเดียกิจกรรมก่อนออกเยี่ยมบ้าน ที่จะช่วยให้นักเรียนมีส่วนร่วมมากขึ้น ลองดูกันเลยค่ะ 🙂
1. กิจกรรม พิพิธภัณฑ์ในบ้าน
แนวคิด : นักเรียนแนะนำสิ่งของสำคัญในชีวิตที่บ้าน เพื่อจะเข้าใจบริบทและตัวตนของนักเรียนมากขึ้น
วิธีการทำกิจกรรม
- แจกกระดาษให้นักเรียนวาดภาพ
- แจกโจทย์เลือก 3-5 สิ่งของในบ้านที่อยากให้ครูรู้จัก เช่น รูปถ่าย สมุดไดอารี่ เป็นต้น
- ให้เขียนเหตุผลว่า “เพราะอะไรจึงสำคัญ”
การนำไปใช้เวลาเยี่ยมบ้านจริง - ให้นักเรียนเป็นไกด์พาชมและอธิบายสิ่งของที่เลือกมาวาด
2. กิจกรรม สมุดเล่มเล็ก “บ้านฉันในหนึ่งวัน”
แนวคิด : ให้นักเรียนสร้าง “บันทึก 1 วันในบ้าน” เพื่อให้เห็นชีวิตประจำวันของนักเรียนอย่างละเอียด และสามารถนำข้อมูลเหล่านี้มาวิเคราะห์ความเป็นอยู่ของนักเรียนต่อไปได้
วิธีการทำกิจกรรม
- แจกกระดาษให้นักเรียนเขียนกิจวัตรประจำของนักเรียนในวันที่ไม่ได้มาโรงเรียน 1 วันตั้งแต่ตื่นนอนถึงเข้านอน เช่น กินข้าวกับใคร เล่นกับใคร ทำงานบ้านไหม
- อาจให้นักเรียนวาดรูปภาพประกอบ
- ครูให้นักเรียนเลือกช่วงเวลาที่นักเรียนชอบที่สุด และเขียนเหตุผล
การนำไปใช้เวลาเยี่ยมบ้านจริง
- ให้นักเรียนเล่าบันทึกให้ครูฟัง และครูอาจจะถามเพิ่มเติมว่า ในแต่ละช่วงเวลามีใครอยู่ด้วยไหม หรือหนูทำอาหารเองได้อย่างไร เพื่อที่จะเข้าใจนักเรียนมากขึ้น
3. กิจกรรม สัมภาษณ์สมาชิกคนสำคัญ
แนวคิด : ให้นักเรียนเป็น “นักข่าว” สัมภาษณ์สมาชิกคนสำคัญในบ้านเบื้องต้น เพื่อให้คุณครูได้รู้จักสมาชิกในบ้านก่อนที่จะลงพื้นที่ไปเจอจริง
วิธีการทำกิจรรม
- ครูชวนนักเรียนเตรียมคำถามง่ายๆ เพื่อนำไปถามผู้ปกครอง เช่น ความฝันในวัยเด็กของผู้ปกครองคืออะไร / ความภูมิใจของผู้ปกครองในตัวนักเรียน / มีอะไรที่อยากจะบอกคุณครูบ้าง
- ครูให้นักเรียนนำข้อมูลมาเล่าให้ฟังก่อนที่จะเยี่ยมบ้าน การนำไปใช้เวลาเยี่ยมบ้านจริง
- นำข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ของนักเรียนมาปรับคำถามและข้อมูลที่จะต้องเตรียมไปพูดคุยกับผู้ปกครองได้ตรงจุดมากขึ้น เช่น หากผู้ปกครองระบุว่าต้องการรู้เรื่องค่าใช้จ่ายต่าง ๆ หรือ เส้นทางการเรียนต่อของนักเรียน คุณครูจะได้สามารถหาข้อมูลเตรียมไว้ได้
4. กิจกรรม “มุมโปรดใกล้ฉัน”
แนวคิด : ให้นักเรียนวาดรูปแผนที่มุมโปรดของนักเรียนที่อยู่ใกล้บ้าน
วิธีการทำกิจกรรม
- แจกโจทย์ให้นักเรียนวางแผนเส้นทางและแนะนำสถานที่
- ให้นักเรียนอธิบายเหตุลว่า “ทำไมมุมนี้ จึงเป็นมุมโปรด”
การนำไปใช้เวลาเยี่ยมบ้านจริง
- ครูขอให้นักเรียนเล่าถึงสถานที่นั้น ๆ ให้ฟัง และสังเกตความรู้สึกของนักเรียนร่วมด้วย เพราะนักเรียนบางคนอาจมีทั้งความผูกพันที่ดี หรือไม่ดีเกิดขึ้น และจะได้เตรียมวางแผนส่งเสริมหรือวางแผนได้ทันท่วงที
*หมายเหตุ อาจมีบางสถานที่ที่สามารถเดินทางไปดูได้จริง แต่หากเป็นพื้นที่ส่วนตัว เช่น ห้องนอน ครูอาจจะไม่ต้องให้นักเรียนพาไป เพราะต้องเคารพพื้นที่ส่วนตัว แต่สามารถให้นักเรียนเล่าผ่านภาพได้
5. กิจกรรม “จดหมายถึงครูผู้มาเยือน”
แนวคิด : ก่อนที่จะเยี่ยมบ้าน ครูให้นักเรียนเขียนจดหมายสั้น ๆ ว่าอยากบอกอะไรครู เกี่ยวกับการเยี่ยมบ้าน ครั้งนี้
วิธีการทำกิจกรรม
-
ครูชี้แจงนักเรียนก่อนเริ่มว่า “กิจกรรมนี้มีเป้าหมายเพื่อทำความเข้าใจนักเรียนมากยิ่งขึ้นก่อนที่ครูจะไปเยี่ยมบ้าน ครูอยากให้นักเรียนได้มีสิทธิ์เลือกว่าอยากจะให้ครูทำอะไร และครูจะไม่ทำข้อมูลเหล่านี้ไปเปิดเผยให้คนอื่นรับรู้ ครูจะเก็บเป็นความลับของเรา”
-
แจกกระดาษให้นักเรียนเขียนถึงครูก่อนที่เยี่ยมบ้านว่า
-
อยากให้ครูทำอะไรเมื่อไปเยี่ยมบ้านนักเรียน
- อยากให้ครูสังเกตอะไรเป็นพิเศษ เพราะอะไร
-
อยากให้ครูพูดคุยกับใครเป็นพิเศษ เพราะอะไร
-
ครูเปิดอ่านและเรียกคุยกับนักเรียนรายบุคคล เพื่อทำความเข้าใจมากขึ้น
- ครูกล่าวขอบคุณนักเรียนที่เขียนบอกเล่าให้ครูฟัง การนำไปใช้เวลาเยี่ยมบ้านจริง
- ครูเก็บข้อความในจดหมายไว้เป็นข้อมูลสำหรับการเตรียมตัวไปเยี่ยมบ้าน เช่น เตรียมข้อมูลของนักเรียน เตรียมวิธีการพูดคุยกับผู้ปกครอง เพื่อให้การเยี่ยมบ้านเหมาะสมกับแต่ละบ้านมากที่สุด
ทั้ง 5 กิจกรรมนี้ แนะนำให้คุณครูนำไปใช้ ก่อนการเยี่ยมบ้านจริง เพื่อเปิดโอกาสให้นักเรียนได้สะท้อนตัวตน ความรู้สึก และมุมมองชีวิตของตนเองในแบบที่ไม่มีถูกผิด กิจกรรมเหล่านี้เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้ครูเข้าใจนักเรียนอย่างลึกซึ้งมากขึ้น ทั้งในเรื่องความผูกพันต่อครอบครัว ความรับผิดชอบเล็กๆ ในชีวิตประจำวัน ความฝันที่อาจไม่เคยเล่าให้ใครฟัง หรือความรู้สึกต่อสิ่งของและผู้คนรอบตัว
แต่อาจจะมีนักเรียนบางคนเขียนมาว่า “ไม่อยากให้ครูมา” หรือ “ไม่อยากให้เห็นบางอย่างในบ้าน” ขอให้คุณครูอย่าเพิ่งรู้สึกผิดหวังหรือตัดสินเด็กคนนั้น เพราะเบื้องหลังของคำพูดเหล่านั้น อาจซ่อนความไม่มั่นใจ ความอาย หรือแม้แต่ความกลัวอยู่ เพราะบางครั้ง นักเรียนแค่ต้องการเวลาและพื้นที่ปลอดภัย เพื่อเรียนรู้ว่าครูไม่ได้เข้ามาเพื่อตัดสิน แต่เข้ามาเพื่อเข้าใจและอยู่ข้างเขาจริงๆ
ท้ายที่สุด เราเชื่อว่าทุกบ้านมีคุณค่าในแบบของตัวเอง การเยี่ยมบ้านจึงไม่ใช่แค่การก้าวเข้าสู่พื้นที่ส่วนตัวของใครสักคน แต่คือการเปิดใจ เข้าไปรับฟัง และยื่นมือให้ความช่วยเหลืออย่างอ่อนโยนค่ะ 🥰
ขอเป็นกำลังใจให้คุณครูแนะแนวทุกคนนะคะ ❤️
พิเศษ! เปิดคอร์สออนไลน์ชวนคุณครูที่ต้องสอนแนะแนวทุกท่านมาเรียน
หลักสูตรการเรียนการสอนแนะแนวและการสร้างพื้นที่ปลอดภัย (Online)
ถ่ายทอดโดยเพื่อนครูแนะแนวผู้มีประสบการณ์ตรงในการนำไปใช้จนเห็นผลการเปลี่ยนแปลง พร้อมเคล็ดลับและคำแนะนำที่สามารถใช้ได้จริง
✅ เรียนฟรี
✅ ได้ไอเดียและกิจกรรมไปใช้สอนแนะแนว
✅ มีเกียรติบัตร
คลิกสมัครและเริ่มเรียนได้ที่ https://guidancehubth.com/courses
